رازهای زنبور عسل
زنبور عسل (Apis mellifera) از راسته نازک بالان (Hymenoprera) است. زنبور عسل قسمت های دهانی جونده و مکنده، هر دو را داراست.دگردیسی زنبور عسل کامل است و به طور دسته جمعی زندگی می کند.
زنبور عسل شامل سه دسته اند:
1- ملکه (Queen) که تخم می گذارد.
2- نرها (prones) کارشان فقط بارور کردن ملکه های جدید است.
3- کارگرها (Worker) که ماده عقیم هستند و اغلب انواع متعددی دارند.
کندوی زنبور عسل یا به صورت جعبه های مکعبی به ابعاد 50 cm که کندوی modem می گویند و یا به صورت سبد که کندوی بومی می گویند،وجود دارد.
زنبور عسل در قرآن
کلمه نحل به معنی زنبور عسل در آیات 68 و 69 سوره نحل در جزء 14 قرآن کریم آمده است. در تفسیر آیه 68 چنین آمده است:پروردگارت به زنبور عسل وحی فرستاد! در اینجا لحن قرآن به طرز شگفت انگیزی تغییر می یابد، در عین ادامه دادن بحث ها در زمینه نعمت های مختلف الهی و بیان اسرار آفرینش در این سوره، سخن از زنبور عسل و سپس خود عسل به میان می آورد.اما شکل یک مأموریت الهی و الهام مرموز که نام وحی بر آن گذارده شده است.نخست می گوید: «و پروردگار تو به زنبور عسل، وحی کرد که خانه هایی از کوهها و درختان و داربست هایی که مردم می سازند انتخاب کن.»
* نخستین مأموریت زنبوران در این آیه، خانه سازی ذکر شده است. این شاید به خاطر آن است که مسئله مسکن مناسب، نخستین شرط زندگی است و به دنبال آن فعالیت های دیگر، امکانپذیری است.
* در آیه 69 سوره «نحل»، دومین مأموریت زنبور عسل شروع می شود. قرآن می فرماید: «ما به او الهام کردیم که سپس از تمام ثمرات تناول کن و راههایی که پروردگارت برای تو تعیین کرده، به راحتی بپیما.»
سرانجام، آخرین مرحله مأموریت آنها را به صورت یک نتیجه، این چنین بیان می کند، «از درون زنبوران عسل، نوشیدنی مخصوص خارج می شود که رنگ های مختلفی دارد.» نهفته است، جالب این که دانشمندان از طریق تجربه به این حقیقت رسیده اند که زنبوران به هنگام ساختن عسل آن چنان ماهرانه، عمل می کنند که خواص درمانی و دراویی گیاهان کاملاً محفوظ مانده و به عسل منتقل می شود.
* و در ماجرای برنامه زندگی زنبور عسل و ارمغانی که آنها برای جهان انسانیت می آورد، که هم غذاست و هم شفا و هم درس زندگی، نشانه روشنی از عظمت و قدرت پروردگار است، برای جمعیتی که می اندیشند.
ساختار بدن زنبور عسل
سر زنبور عسل-در جلوترین قسمت بدن قرار داشته و شامل اعضای زیر است: دو عدد چشم مرکب ، سه عدد چشم ساده ، دو عدد آنتن و دهان با خرطوم. بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد. زیرا چشمهای زنبور نر بزرگتر بوده و از عقب سر بهم می‌رسند، ولی در زنبور کارگر و ملکه بهم نمی‌رسند. کار آنتنهای زنبور عسل ، لمس کردن و بوییدن است. زنبور عسل به کمک خرطوم ، شهد را از روی گلها جمع آوری و از راه دهان به داخل کیسه عسلی می‌فرستد.
بور عسل-زنبور عسل از سه حلقه کیتینی درست شده و اعضای زیر به آن اتصال دارند: چهار عدد بال یا پر که دو عدد آنها بالهای جلویی و دو عدد دیگر بالهای عقبی هستند. شش عدد پا که جفت عقب آن دارای حفره‌هایی به نام سبد می‌باشند و زنبور عسل در دوران فعالیت خود گرده‌های گل در آن پر و با خود به کندو حمل می‌کند. این سبدها در کارگران بزرگتر از نرها هستند.
شکم زنبور عسل-در قسمت انتهایی بدن زنبور عسل قرار داشته، از 6 حلقه کیتینی پشتی و 6 قطعه شکمی تشکیل شده است.در انتهای شکم زنبور عسل،مخرج برای دفع مدفوعات دیده می‌شود. از راه همین مخرج ، زنبور عسل قادر است خاری را که در داخل بدنش جای دارد، خارج کرده و نیش بزند. زنبور عسل نر نمی‌تواند نیش بزند، چون اصلا نیش ندارد.
ساختمان مورفولوژیکی زنبور عسل
*بدن زنبور عسل به طور متراکم از موهایی پوشیده است که دارای تارهای (Barbs) جانبی کوتاهی است. و به راحتی دانه های گرده را می گیرند.در چشم های مرکب و پاهای زنبور عسل،موهای صاف وجود دارد پاهای جلویی زنبور عسل در حاشیه ساق (tibia) موهای راست و خشن و کوتاهی را دارد و برای تمیز کردن چشم ها از گرده گل به کار می رود و برس چشمی (Eye bursh) می گویند.
*بالهای زنبور عسل در هنگام پرواز به وسیله قلاب هایی به هم درگیر می شوند و یا بال به نظر می رسند.و نوک این بالها مسیر شکل را طی می کند.ممکن است 400 بار در ثانیه مرتعش شوند.آرواره های زیرین mandibles در کارگران صاف برای جمع آوری گرده و ساختن شاخه ها به کار می رود. آرواره های بالایی maxillae مانند قاشقک های طویلی بوده و برای جمع آوری گرده های گل به کار می رود.
*لب تحتانی تبدیل به خرطوم شده و ضمایم حسی – بی (Cabialplas) در اطراف آن قرار دارد. مایع شهد در اثر عمل مکنده حلق به درون چینه دان بزرگ یا معده عسل (Money Stomash) کشیده می شود. چهار لب مثلثی دریچه ای را درست می کند و از ورود عسل به معده جلوگیری می کند. بجز موقعی که جهت تغذیه مورد نیاز است. روده زنبور عسل باریک و دراز است. و تقریباً به 100 لوله کوچک، مالپیکی اتصال دارد و روده راست، بزرگ است و به مخرج ختم می شود. در انتهای بدن زنبور عسل سوزن وجود دارد که فقط در کارگرها و ملکه ها دیده می شود. حس بویایی در زنبوران عسل بسیار قوی و تیز است و چشم ها دارای تعداد فراوانی واحدهای بینایی است و دارای مغز نسبتاً بزرگ است:زنبوران عسل قادر به تشخیص رنگ قرمز و سیاه از هم نمی باشند.
گونه و نژادهای زنبور عسل
1- زنبور هندی (Apis Indiea)
2- زنبور درشت (Apis drostata)
3- زنبور ریز (Apis florae)
4- زنبور عسل معمولی (Apis mellifera)
غده های مهم زنبور عسل
در داخل دو طرف سر کارگر زنبور عسل یک جفت غده‌ای به نام غده‌های شیری وجود دارد که از خود ماده‌ای به نام شیر یا ژله شاهانه ترشح می‌کند و با آن ملکه و لاروهای خیلی جوان را تغذیه می‌نمایند.
غده‌های بزاقی زنبور عسل همراه با یک جفت غده سینه‌ای بوسیله یک کانال مشترک ، ترشحاتشان را به داخل دهان زنبور می‌ریزند. ترشحات این غده‌ها در موقع لارو بودن صرف تنیدن به دور خود شده و پس از رشد و تبدیل به یک زنبور کامل ، نقش غده بزاق دهان را در زندگیشان بازی می‌کنند.
غدد زیر آرواره‌ای زنبور عسل که در کارگران خیلی کوچک و غیرفعال بوده و در ملکه بسیار بزرگ و فعال است. ماده‌ای بوسیله این غده ترشح می‌شود که با بوی مخصوصش باعث تمیز ملکه از سایر زنبورهای عسل می‌شود.
در زیر شکم زنبور عسل 4 جفت غده‌های مومی وجود دارد که سه جفتش فعال هستند و موم ترشح می‌کنند و بکار ساختن سلولها و شان می‌خورند.
غده‌های بویایی زنبور عسل:در پشت زنبورها غده‌ای به نام غده بویایی دیده می‌شود که کارش تشخیص بوهاست.
غده‌های مخزنی زنبور عسل:سه عدد غده در مخزن به نام غده‌های مخزنی،مدفوعاتی را که در آنجا ذخیره شده‌اند، مرتب ضد عفونی می‌کنند.
محصولات زنبور عسل و نحوه گردآوری آنها
می توان به شهد یا عسل و گرده زنبور عسل ویژه «موم» که از صمغ ها به وجود می آید، اشاره کرد. گرده زنبور عسل دارای انواع مواد آلی و ویتامین ها م یباشد. گرده شامل قندهای احیا کننده میباشد که در گل 31% در گروه کربوهیدرات وجود دارد. میزان متوسط پروتئین گروه حدود 22% است و تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز انسان در ترکیب پروتئینی دانه گروه وجود دارد.عصاره اتری گروه حاوی چربی ها و روغن ها، پیگمان ها، دونین ها، ویتامین ها و هورمون رشد می باشد.گروه حاوی 13 نوع اسید چرب و دو استدول عمده به نام های 24- متیلن کلسترول و «بی سی توسترول» است. برای جمع آوی دانه گرده می توان از تله گرده، استفاده کرد، ولی این کار توصیه نمی شود، چون جمعیت زنبورها را تضعیف می کند.
بعضی از مصارف گرده زنبور عسل
دانه گرده در پزشکی اهمیت خاصی دارد.در درمان بیماری های پروستات و آلرژی و در حال بی اشتهایی از داروهایی که از دانه گرده ساخته می شوند، استفاده می کنند. دانه گرده به عنوان مکمل غذایی به کار می رود و از آن در رفع چین و چروک و لکه های صورت استفاده می گردد.از داروهای مشهور می توان به Prostaflor, Ofilorex اشاره کرد.
نیش زنبور
از نیش زنبور عسل به علت خاصیت قلیایی و اسیدی بودن آن در درمان بیماریها، استفاده می کنند.
تولید مثل زنبور عسل
اندام های جفت گیری،در کارگرها تنها اثری از آن دیده می شود ولی در ملکه به خوبی توسعه یافته است.ملکه جوان 6 روز بعد از بیرون آمدن، با یک زنبور عسل نر جفت گیری می کند، اندام های جفت گیری نر پاره شده و در کیسه تناسلی ماده باقی می ماند و تا اینکه بعد از بازگشتن به کندو، کارگرها آن را از بین می برند. اسپرماتورزوئیدهایی که بدین صورت در کیسه ذخیره اسپرم، جای می گیرد، به کار همه تخم های لقاح یافته ای که ملکه خواهد گذاشت، بکار می رود. تخمدان های ملکه زنبور عسل پر شده و شکم را پر می کند و ظرف دو روز، شروع به تخم گذاری می کند.
* از تخم های لقاح نیافته،زنبورهای نر (هاپلوئید 16 کروموزوم) و از لقاح یافته ها، زنبورهای ماده (دیپلوئید و دارای 32 کروموزوم) تولید می شود. تخم ها تبدیل به لارو کرمی شکل کوچک فاقد پاها و چشم می شوند و از ژله شاهانه که توسط غده های حلقی کارگران جوان تولید می گردد، تغذیه می کنند. ولی لاروهای ملکه بیشتر به تغذیه شاهانه می پردازند و به همین جهت با سرعت زیاد بزرگ و تمایز می یابند.
* دم لارو چندین بار، پوست اندازی می کند روی سلول بوسیله موم پوشیده می شود. و لارو در داخل آن قرار گرفته و شفیره نام دارد و دگردیسی را کامل نموده و به کمک آرواره های زیرین، سرپوش حجره را پاره کرده و به شکل یک نوزاد جوان بیرون می آید.بعد از عمل جفت گیری زنبوران نر، به بی غذایی می افتند و می میرند.
منبع:
10 حقیقت در مورد زندگی زنبور عسل
هیچ ه ای در طول تاریخ مانند زنبور عسل و به اندازه ی آن به انسان خدمت نکرده است. برای قرون متمادی، پرورش دهندگان زنبورهای عسل با پرورش این ه از عسل خوشمزه تولیدی آن ها استفاده کرده و برای باروری و گردافشانی مزارعشان از این زنبورها سود برده اند. روی هم رفته باید گفت که زنبورهای عسل سهم زیادی در تامین غذای انسان ها در طول تاریخ داشته و انسان باید همیشه قدر این موجودات ریز و باهوش را بداند. زنبورهای عسل همواره یکی از دوست داشتنی ترین ات بوده اند به همین دلیل هر کسی کم و بیش اطلاعاتی در مورد این موجودات زیبا دارد. اما در ادامه ی این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ نکته ی جالب در مورد این ات آشنا کنیم که ممکن است کمتر در مورد آن ها شنیده باشید.
۱- زنبورهای عسل می توانند با سرعت ۲۵ کیلومتر در ساعت پرواز کنند
ممکن است فکر کنید زنبورهای عسل موجودات سریعی هستند اما در قلمرو ات آن ها از گونه های بسیار کند به شمار می آیند. بدن زنبورهای عسل برای سفرهای کوتاه، از یک گل به گلی دیگر، تکامل یافته است به همین دلیل سرعت نسبتاً پایینی نسبت به دیگر ات دارند. آن ها بال های ریزشان را با سرعت ۱۲٫۰۰۰ بار در دقیقه به هم می زنند تا در هوا باقی بمانند.
۲- کلونی زنبورهای عسل حداکثر شامل ۶۰٫۰۰۰ زنبور خواهد بود
برای انجام دادن کارهای یک لانه زنبور عسل باید زنبورهای بسیار زیادی در این کلونی حضور داشته باشند. زنبورهای پرستار از نوزادان مواظبت می کنند و زنبورهای کارگر نیز به امور مربوط به ملکه رسیدگی کرده و به او غذا داده و او را تمیز می کنند. زنبورهای نگهبان نیز از لانه محافظت می کنند. زنبورهای کارگر ساختمانی نیز موم لازم برای قرار دادن تخم های ملکه و عسل تولیدی توسط زنبورهای کارگر را تولید کرده و کندو را می سازند. زنبورهایی نیز مسئولیت خارج کردن اجساد از کندو را بر عهده دارند. برخی دیگر نیز باید گرده و شهد کافی برای تغذیه ی تمامی کلونی را فراهم کنند.
۳- یک زنبور عسل کارگر به اندازه ی یک دوازدهم قاشق چای خوری در طول عمر خود عسل تولید می کند
برای زنبورهای عسل قدرت در تعداد زیاد خلاصه می شود. از بهار تا زمستان،زنبورهای کارگر باید حدود ۲۸ کیلوگرم عسل تولید کنند تا تمامی کلونی در طول زمستان از آن تغذیه کرده و زنده بماند. برای تولید این اندازه از عسل ده ها هزار زنبور عسل باید تلاش بی وقفه ای داشته باشند.
۴- زنبور عسل ملکه به اندازه ی تمام عمرش اسپرم ذخیره خواهد کرد
زنبورهای ملکه بین سه تا ۴ سال زنده خواهند ماند اما ساعت بیولوژیکی بدن او از ان چه که فکر می کنید بسیار سریع تر کار خواهد کرد. ملکه ی جدید، تنها یک هفته پس از بیرون آمدن از تخم برای جفت گیری از کندو خارج می شود. اگر این کار را در طول ۲۰ روز اول زندگی خود نکند دیگر برای جفت گیری بسیار دیر خواهد شد و توانایی اش برای جفت گیری را از دست خواهد داد. اما اگر جفت گیری او موفقیت آمیز باشد دیگر تا آخر عمر لازم نیست جفت گیری دیگری داشته باشد زیرا اسپرم های زنبور نر را برای همیشه در کیسه ای در بدن خود نگه داشته و با آن تخم های خود را بارور خواهد کرد.
۵- زنبور ملکه بیش از ۱٫۵۰۰ تخم در روز خواهد گذاشت و این مقدار در تمام طول عمرش به یک میلیون تخم نیز خواهد رسید
۴۸ساعت پس از جفت گیری، ملکه تخم گذاری بی پایان خود را تا هنگام مرگ اغاز می کند. وی چنان در این کار قدرتمند است که در هر روز می تواند به اندازه ی وزن خود تخم بگذارد. در واقع او وقت کار دیگری ندارد به همین دلیل در زمانی که وی مشغول تخم گذاری است، زنبورهای مستخدم به او غذا داده و او را تمیز می کنند.
۶- زنبورهای عسل از پیچیده ترین زبان سمبلیک در میان جانوران استفاده می کنند
هر زنبور عسل یک میلیون نورون در مغز خود دارد که به اندازه ی یک میلی متر مکعب است و جالب این که از تمامی این نورون های عصبی به بهترین شکل ممکن استفاده می شود. زنبورهای کارگر باید نقش های متفاوتی را در طول عمر خود ایفا کنند. زنبورهای مسئول پیدا کردن شهد باید به نقاط دوردست سفر کرده و پس از پیدا کردن شهد و بازگشتن به کندو اطلاعات خود را با دیگر زنبورهای کارگر در میان بگذارند. در سال ۱۹۷۳، دانشمندی به نام کارل وون فریش جایزه نوبل پزشکی را به خاطر رمزگشایی زبان زنبورهای عسل دریافت کرد که به آن «رقص پیچشی» گفته می شود.
۷- زنبورهای نر بلافاصله پس از جفت گیری می میرند
زنبورهای نر تنها به یک هدف زنده می مانند و آن هم تولید اسپرم برای ملکه است. این زنبورها حدود یک هفته پس از این که از تخم بیرون می آیند برای جفت گیری آماده می شوند و وقتی که جفت گیری با ملکه به اتمام برسد بلافاصله خواهند مرد.
۸- زنبورهای عسل دمای درون کندو را در تمام طول سال در حدود ۳۴ درجه سانتیگراد حفظ خواهند کرد
وقتی که دمای هوا کاهش پیدا می کند، زنبورهای عسل به هم می چسبند تا خود را گرم نگه دارند. زنبورهای کارگر دور ملکه را گرفته و او را از سرمای بیرون در امان نگه می دارند. در تابستان نیز زنبورهای عسل کارگر به کمک بال هایشان هوای درون کندو را خنک نگه می دارند و با بر هم زدن باله هایشان از گرم شدن بیش از حد بدن ملکه و تخم هایی که بزودی باز خواهند شد جلوگیری می کنند. صدای بر هم زدن بال های زنبورهای عسل از چند متر دورتر از کندو نیز شنیده می شود.
۹- زنبورهای عسل موم را به کمک غده های خاصی که در زیر شکمشان وجود دارد تولید می کنند
جوان ترین رنبورهای عسل کارگر مسئول تولید موم هستند که زنبورهای عسل دیگر شانه ی کندو را از آن خواهند ساخت. در زیر شکم زنبورهای کارگر ۸ غده ی خاص وجود دارد که قطرات موم را تولید خواهند کرد که در تماس با هوا سفت خواهد شد. در ادامه، زنبورهای کارگر دیگر این موم منجمد شده را در دهان گذاشته و نرم می کنند تا بتوانند با آن ها شانه کندو را بسازند.
۱۰- یک زنبور عسل کارگر ممکن است روزی روی ۲٫۰۰۰ گل نیز بنشیند
هر زنبور عسل کارگر مسئول جمع آوری شهد پس از نشستن بر روی ۵۰ تا ۱۰۰ گل به لانه برگشته و محموله ی شهد خود را تخلیه خواهد کرد. وی در تمام طول روز این کار را بارها و بارها انجام خواهد داد. به همین دلیل بدن او خیلی زود فرسوده شده و تنها ۳ هفته زنده خواهد ماند
منبع: سایت
زنبورها (یا مُنج) به انگلیسی: (Bee) ات بالداری هستند که ارتباط نزدیکی با خانواده مورچه‌ها و زنبورهای بی عسل به انگلیسی (Wasp) دارند. این ه به دلیل نقش مهمی که در گرده افشانی دارد بسیار شناخته شده‌است. گونه خاصی از خانواده زنبورها به نام زنبور عسل اروپایی که توسط زنبورداران برای تولید عسل و موم پرورش داده می‌شود، شهرت جهانی دارد. بیش از ۱۶۰۰۰ گونه زنبور در هفت خانواده زیستی مختلف در سراسر جهان شناخته شده‌است.
به دلیل اهمیت بالای زنبورها در گرده افشانی و افزایش باروری محصولات کشاورزی و میوه‌ها، سازمان جهانی غذا و کشاورزی یا فائو روز ۲۰ می هر سال را به عنوان «روز جهانی زنبور» نامگذاری کرده‌است.
زندگی زنبورها
برخی از زنبورها زندگی اجتماعی دارند. این به آن معنی است که آنها در گروه‌های سازمان یافته زندگی می‌کنند. زنبور عسل گونه‌ای از زنبورها است که زندگی اجتماعی دارد. زنبورهای عسل در محلی بنام کندو زندگی می‌کنند.
سه نوع زنبور در کلونی زنبورها وجود دارد. زنبور ملکه بخاطر اینکه تخم‌گذاری می‌کند اصلی‌ترین و مهم‌ترین زنبور کندو میباشد. تنها زنبور ملکه هست که با نیشش می‌تواند زنبورهای ملکه دیگر را نیش بزند. زنبور ملکه معمولاً مادر زنبورهای کارگر است. وقتی که زنبور ملکه جوان است، از شیره مخصوصی تغذیه می‌کند. زنبورهای کارگر هم مانند زنبور ملکه ماده هستند و وظیفه آنها جمع‌آوری گرده از گلها و محافظت از کندو میباشد. نوع سوم نیز زنبورهای نر هستند که تنها کارشان بارور کردن (تلقیح) زنبور ملکه است.
کالبدشناسی زنبور عسل
همانند دیگر ات بدن زنبور را می‌توان به سه قسمت تقسیم‌بندی کرد: سر، سینه (قسمت میانی) و شکم (که در پشت قرار دارد) همچنین مانند سایر ات زنبورها دارای ۳ جفت پا و ۲ جفت بال هستند. اکثر زنبورها بدنشان پر از کرک است و رنگ بدنشان زرد و سیاه یا نارنجی و سیاه است. بسیاری از زنبورها دارای نیش هستند که در انتهای بدنشان وجود دارد. اگر این ات بترسند یا گیج یا عصبانی شوند، از نیششان استفاده می‌کنند. پس از اینکه یک زنبور کارگر نیش می‌زند پس از مدت کوتاهی می‌میرد، ولی زنبورهای دیگر و همچنین زنبورهای وحشی می‌توانند بارها نیش بزنند. بعضی از مردم به نیش زنبور بسیار حساسند و حتی گاهی نیش زنبور باعث مرگ آنها نیز می‌شود.
پرواز زنبورها
زنبوری در حال پرواز که گرده‌ای را نیز با خود حمل می‌کند.
در سال ۱۹۳۴ شخصی بنام ام. ماگنان در فرانسه کتابی به نام Le vol des insectes را نوشت و در آن مطرح نمود که پرواز این ات با محاسبات علمی نمی‌توان توضیح داد زیرا نسبت بال به بدنشان بسیار کوچک است و این ات بر اساس پسار نمی‌توانند پرواز کنند. شخص دیگری نیز بنام آندره لاگو به‌طور عملی این فرض را امتحان نمود و نتایج بررسی نیز نشان می‌داد این ات نباید توان پرواز داشته باشند.این تصور در واقع تصور غلطی بود، زیرا پرواز این ات نقیض قانون پسار در گازها است ولی پرواز این ات را می‌توان با قوانین مکانیکی توضیح داد، همان‌طور که بالگردها نیز با این قوانین به پرواز در می‌آیند.
در سال ۲۰۰۵ مایکل دیکینسون و همکاران او با کمک دوربین‌های فیلمبرداری سریع از پرواز زنبور عسل فیلمبرداری کردند.[۸] آنها سرعت بال زدن زنبور را ۲۳۰ بار در ثانیه تخمین زدند.
زنبورها و انسان‌ها
زنبورها چهره شاخصی در اساطیر داشتند و به عنوان الگویی برای جامعه بشری بودند. به عنوان مثال در عهد باستان در خاور نزدیک، این ه به عنوان پلی به عالم اموات شناخته می‌شده و در تزیین مقبره‌ها طرح این ه استفاده می‌شده‌است.
با وجود اینکه این ات نیش دردناکی دارند ولی از جایگاه بالایی نزد انسان‌ها برخوردار هستند. دلیل این جایگاه به احتمال زیاد بخاطر سودمندی در گرده‌افشانی و تولید عسل و همچنین شهرت آنها به عنوان موجودی کوشا میباشد. این ه به‌طور منظم در تبلیغات برای اجناس بکار گرفته می‌شود.
اگرچه نیش زنبور برای افرادی که حساسیت دارند می‌تواند مرگبار باشد، تقریباً تمامی گونه‌های زنبور غیر تهاجمی بوده و اگر انسان‌ها با آنها کاری نداشته باشند، هرگز نیش نخواهند زد. اغلب انسان‌ها برای زنبورها خطرناک هستند و با آلوده کردن محیط زیست آنها به مواد سمی به آنها آسیب می‌رسانند.
در اندونزی لارو زنبور عسل را با برنج می‌خورند. به این صورت که با نارگیل رنده شده مخلوط و سپس در برگ موز پیچیده و در بخار آب می‌پزند.
منبع: سایت
انواع زنبور در کندو و وظایف هر یک از آنها
زنبور کارگر هر زنبور ماده ای است که توان زایش زنبور ملکه را نداشته باشد. زنبور کارگر می‌تواند در بسیاری از گونه‌های زنبور وجود داشته باشد اما بیشتر اصطلاح آن در میان زنبورهای عسل بکار رفته‌است.
وظایف
یکی از وظایف مهم زنبورهای کارگر یکنواخت نگاه داشتن دمای کندو است به ویژه در ناحیه‌هایی از کندو که نوزادان زنبور قرار می‌گیرند. دمای این منطقه باید ۳۴٫۴ درجه باشد تا تخم‌ها رشد کنند. اگر هوا خیلی گرم باشد آنها آب جمع می‌کنند و پیرامون منطقه نوزادان قرار می‌دهند سپس آنقدر بال می‌زنند تا هوا جریان یابد و با بخار شدن آب محیط خنک تر شود. اگر خیلی سرد باشد دور هم خوشه ای جمع می‌شوند تا گرمای بدنشان پیرامون را گرم کند. این رفتار یک نمونه از هم‌ایستایی است.
یکی دیگر از وظایف زنبورهای کارگر حفاظت از کندو در برابر مزاحمانی چون زنبور بی‌عسل است. شمار زنبورهای محافظ کندو بسته به فصل سال یا گونه زنبور متفاوت است. همچنین پهنای ورودی‌های کندو و میزان آمد و شد روزانه آن هم در شمار محافظان کندو تأثیر دارد. برای مثال در برخی گونه‌های زنبور، زنبورهای محافظ در ورودی‌های کندو به صورت شناور در هوا می‌مانند تا از کندو محافظت بیشتری کنند.
از جمله دیگر وظایف زنبورهای کارگر عبارتند از
پوشاندن عسل
هنگامی که عسل آماده و به اندازه کافی خشک شد کارگرها با موم به خوبی عسل را می‌پوشانند تا دیگر از هوای پیرامون آب جذب نکند.
غذا دادن به زنبورهای نر
زنبورهای نری که توان تولید ملکه را دارند در دوره ای که جوان اند خودشان غذا نمی‌خورند بلکه زنبورهای کارگر به آنها غذا می‌دهند اما وقتی به اندازه کافی بزرگ شدند خودشان از عسل موجود در کندو تغذیه می‌کنند.
همراهی ملکه (روزهای ۷–۱۲)
همراهان ملکه از ملکه نگهداری می‌کنند و به آن غذا می‌دهند و محیطش را پاکیزه نگه می‌دارند اما وظیفه مهم‌تر آنها توزیع فرومون ترشح شده توسط ملکه (QMP) در سراسر کندو است. توزیع QMP در میان زنبورهای دیگر نشان می‌دهد کندو هنوز زیر دست ملکه شایسته‌ای است.
دورریز زنبورهای مرده
زنبورهای مرده و لاروهایی که ناموفق بوده‌اند توسط زنبورهای کارگر دور ریخته می‌شوند آنها با این کار مانع از ایجاد بیماری در کندو می‌شوند.
خنک کردن، تهویه کندو و آوردن آب
زنبورهای کارگر وقتی کندو در خطر گرم شدن است به تهیه آب می‌پردازند و آن را در پشت زنبورهای مسئول تهویه کندو می‌گذارند تا با بال زدن کندو را خنک کنند. این زنبورها برای این کار از چینه‌دانی برخوردارند که از محل تجمع شهد جدا است.
کاوش
برخی از زنبورهای کارگر تا ۳ کیلومتر به اطراف پرواز می‌کنند تا به منبع شهد و گرده دست یابند یا بره‌موم جمع کنند.
درست کردن شانه‌های عسل
زنبورهای کارگر از زنبورهای سازنده موم، موم می‌گیرند تا خانه‌های شانه ای بسازند.
بسته‌بندی گرده
گرده‌های آورده شده به کندو باید به خوبی در سلول‌های شانه ای بسته‌بندی شود و با کمی عسل مخلوط شود تا فاسد نشوند. گرده‌ها ممکن به آسانی توسط باکتری‌ها ترش شوند از این رو آنها را در محفظه ای از عسل قرار می‌دهند چون عسل در برابر باکتری‌ها مقاوم است.
مالیدن بره‌موم
دیوارهای کندو از ماده ای به نام بره‌موم پوشیده شده‌است این مادهچسبناک از گیاهان گرفته می‌شود و در ترکیب با آنزیم‌هایی که زنبورهای کارگر به آن می‌افزایند مانع از ایجاد فساد در کندو می‌شود و خاصیت ضدباکتریایی دارد. همچنین در ساخت ورودی کندو و تهویه هوای آن نیز کاربرد دارند. برخی زنبورها به بره‌موم مقداری گِل نیز می‌افزایند که خاصیت ضد می بیشتری دارد.
2- زنبور ملکه
زنبور ملکه عبارتی است که برای اشاره به یک زنبور مادهٔ بالغ می‌شود که در یک کلونی زنبورهای عسل یا کندوی آنها زندگی می‌کند. زنبور ملکه معمولاً مادر بیشتر یا همهٔ زنبورهای کندو است. زنبور ملکه از دوره ای که یک لارو بوده انتخاب شده، به صورت ویژه توسط زنبورهای کارگر تغذیه شده و برای اینکه از نظر جنسی توانایی کافی پیدا کند پرورش یافته‌است.
به استثنای دوره‌های کوتاه در زمان آمادگی یا به تعویق انداختن حرکت گله‌ای اعضای کلونی (عمل جایگزینی یک ملکه ضعیف)، در هر کلونی تنها یک ملکه زنبور عسل وجود دارد. زمانی که یک ملکه جدید به دنیا می‌آید، محل زنبورهای ملکه جدید دیگر را تعیین نموده و آنها را به نوبت از کندو بیرون می‌کند. در صورتی که به هر طریقی، دو ملکه جدید در یک کندو به‌طور همزمان ظاهر شوند، تا زمان مرگ یکی از آنها، با یکدیگر مبارزه می‌کنند.
ظاهر زنبور ملکه
تشخیص یک ملکه از سایر اعضای کلونی کار ساده‌ای است، زیرا بدن او در حالت طبیعی بسیار بزرگتر از زنبورهای کارگر و زنبورهای نر درون کندو است، بخصوص در طی دوره تخم گذاری، زمانی که شکم او بسیار بزرگ می‌شود. سینه و سر ملکه تقریباً همانند زنبورهای دیگر است، سینه کمی بزرگتر از زنبورهای کارگر و سر کمی کوچک‌تر است.
بالهای او تنها دو سوم شکم را می‌پوشانند، در حالی که بالهای زنبورهای نر و کارگر زمانی که جمع شده باشند، تقریباً به نوک شکم آنها می‌رسند.
زنبور ملکه دارای سبد گرده گل نیست و غده موم او نیز کار نمی‌کند. این زنبور دارای نیش منحنی شکل و درازتر از نیش زنبور کارگر است، اما دندانه‌های کمتر و کوتاه‌تری دارد. از آنجایی که زنبور ملکه کندو را ترک نمی‌کند، مگر در مواقع پرواز با هدف جفت‌گیری، بنابراین مردم را نیش نمی‌زند. این زنبور معمولاً از نیش خود برای محافظت از کلونی در برابر دشمنان استفاده می‌کند.
منبع: