زنبورها (یا مُنج) به انگلیسی: (Bee) ات بالداری هستند که ارتباط نزدیکی با خانواده مورچه‌ها و زنبورهای بی عسل به انگلیسی (Wasp) دارند. این ه به دلیل نقش مهمی که در گرده افشانی دارد بسیار شناخته شده‌است. گونه خاصی از خانواده زنبورها به نام زنبور عسل اروپایی که توسط زنبورداران برای تولید عسل و موم پرورش داده می‌شود، شهرت جهانی دارد. بیش از ۱۶۰۰۰ گونه زنبور در هفت خانواده زیستی مختلف در سراسر جهان شناخته شده‌است.
به دلیل اهمیت بالای زنبورها در گرده افشانی و افزایش باروری محصولات کشاورزی و میوه‌ها، سازمان جهانی غذا و کشاورزی یا فائو روز ۲۰ می هر سال را به عنوان «روز جهانی زنبور» نامگذاری کرده‌است.
زندگی زنبورها
برخی از زنبورها زندگی اجتماعی دارند. این به آن معنی است که آن‌ها در گروه‌های سازمان یافته زندگی می‌کنند. زنبور عسل گونه‌ای از زنبورها است که زندگی اجتماعی دارد. زنبورهای عسل در محلی بنام کندو زندگی می‌کنند.
سه نوع زنبور در کلونی زنبورها وجود دارد. زنبور ملکه بخاطر اینکه تخم‌گذاری می‌کند اصلی‌ترین و مهم‌ترین زنبور کندو می‌باشد. تنها زنبور ملکه هست که با نیشش می‌تواند زنبورهای ملکه دیگر را نیش بزند. زنبور ملکه معمولاً مادر زنبورهای کارگر است. وقتی که زنبور ملکه جوان است، از شیره مخصوصی تغذیه می‌کند. زنبورهای کارگر هم مانند زنبور ملکه ماده هستند و وظیفه آن‌ها جمع‌آوری گرده از گل‌ها و محافظت از کندو می‌باشد. نوع سوم نیز زنبورهای نر هستند که تنها کارشان بارور کردن (تلقیح) زنبور ملکه است.
کالبدشناسی زنبور عسل
همانند دیگر ات بدن زنبور را می‌توان به سه قسمت تقسیم‌بندی کرد: سر، سینه (قسمت میانی) و شکم (که در پشت قرار دارد) همچنین مانند سایر ات زنبورها دارای ۳ جفت پا و ۲ جفت بال هستند. اکثر زنبورها بدنشان پر از کرک است و رنگ بدنشان زرد و سیاه یا نارنجی و سیاه است. بسیاری از زنبورها دارای نیش هستند که در انتهای بدنشان وجود دارد. اگر این ات بترسند یا گیج یا عصبانی شوند، از نیششان استفاده می‌کنند. پس از اینکه یک زنبور کارگر نیش می‌زند پس از مدت کوتاهی می‌میرد، ولی زنبورهای دیگر و همچنین زنبورهای وحشی می‌توانند بارها نیش بزنند. بعضی از مردم به نیش زنبور بسیار حساسند و حتی گاهی نیش زنبور باعث مرگ آن‌ها نیز می‌شود.
پرواز زنبورها
زنبوری در حال پرواز که گرده‌ای را نیز با خود حمل می‌کند.
در سال ۱۹۳۴ شخصی بنام ام. ماگنان در فرانسه کتابی به نام Le vol des insectes را نوشت و در آن مطرح نمود که پرواز این ات با محاسبات علمی نمی‌توان توضیح داد زیرا نسبت بال به بدنشان بسیار کوچک است و این ات بر اساس پسار نمی‌توانند پرواز کنند. شخص دیگری نیز بنام آندره لاگو به‌طور عملی این فرض را امتحان نمود و نتایج بررسی نیز نشان می‌داد این ات نباید توان پرواز داشته باشند.این تصور در واقع تصور غلطی بود، زیرا پرواز این ات نقیض قانون پسار در گازها است ولی پرواز این ات را می‌توان با قوانین مکانیکی توضیح داد، همان‌طور که بالگردها نیز با این قوانین به پرواز در می‌آیند.
در سال ۲۰۰۵ مایکل دیکینسون و همکاران او با کمک دوربین‌های فیلمبرداری سریع از پرواز زنبور عسل فیلمبرداری کردند.[۸] آن‌ها سرعت بال زدن زنبور را ۲۳۰ بار در ثانیه تخمین زدند.
زنبورها و انسان‌ها
زنبورها چهره شاخصی در اساطیر داشتند و به عنوان الگویی برای جامعه بشری بودند. به عنوان مثال در عهد باستان در خاور نزدیک، این ه به عنوان پلی به عالم اموات شناخته می‌شده و در تزیین مقبره‌ها طرح این ه استفاده می‌شده‌است.
با وجود اینکه این ات نیش دردناکی دارند ولی از جایگاه بالایی نزد انسان‌ها برخوردار هستند. دلیل این جایگاه به احتمال زیاد بخاطر سودمندی در گرده‌افشانی و تولید عسل و همچنین شهرت آن‌ها به عنوان موجودی کوشا می‌باشد. این ه به‌طور منظم در تبلیغات برای اجناس بکار گرفته می‌شود.
اگرچه نیش زنبور برای افرادی که حساسیت دارند می‌تواند مرگبار باشد، تقریباً تمامی گونه‌های زنبور غیر تهاجمی بوده و اگر انسان‌ها با آن‌ها کاری نداشته باشند، هرگز نیش نخواهند زد. اغلب انسان‌ها برای زنبورها خطرناک هستند و با آلوده کردن محیط زیست آن‌ها به مواد سمی به آن‌ها آسیب می‌رسانند.
در اندونزی لارو زنبور عسل را با برنج می‌خورند. به این صورت که با نارگیل رنده شده مخلوط و سپس در برگ موز پیچیده و در بخار آب می‌پزند.
منبع: سایت